PODSTAWY SZYCIA NA MASZYNIE

 

1. Czym jest maszyna do szycia? 

Maszyna do szycia jest urządzeniem, które pozwala na łączenie kawałków materiału za pomocą nici tworzącej szew. Jej zadaniem jest znaczne ułatwienie i przyspieszenie procesu szycia w stosunku do ręcznego wykonywania tej czynności. Pierwsze funkcjonalne maszyny powstały w latach trzydziestych XIX wieku i od tego czasu przeszły wiele przemian, wynikających z rozwoju technologicznego. Najważniejszą z nich jest wykorzystanie napędu elektrycznego, który zastąpił pracę mięśni szyjącego. 

Maszyny do szycia znajdują zastosowanie zarówno w krawiectwie, jak i pracy szewskiej oraz produkcji przedmiotów użytkowych, na przykład pościeli czy worków płóciennych. Używając jej, można łączyć różne rodzaje materiałów – tkanin, dzianin czy skóry. Maszyny wykorzystywane są głównie w masowej produkcji odzieży, ale dzięki dostępności dużej liczby modeli do użytku domowego w przystępnych cenach, z powodzeniem stosowane są także w amatorskim krawiectwie.

 

2. Jakie istnieją rodzaje maszyn do szycia? 

Wszystkie współczesne maszyny do szycia posiadają napęd elektryczny, a dzielone są na kategorie według sposobu sterowania. Pod tym względem wyróżniamy trzy podstawowe typy urządzeń – ręczna maszyna do szycia, elektroniczna i komputerowa. 

Ręczna maszyna do szycia (mechaniczna)– zmiana wszystkich ustawień maszyny odbywa się przy pomocy ręcznych pokręteł i przycisków. Ten rodzaj jest bardzo popularny ze względu na niską cenę oraz przyzwyczajenia użytkowników, którzy uczyli się pracy na podobnych maszynach. 

Maszyny elektroniczne – bardziej zaawansowane urządzenia, w których zmienia się ustawienia za pomocą wyświetlacza i elektrycznych przycisków. Pozwalają na użycie większej liczby ściegów niż tradycyjne maszyny, dają szersze możliwości regulacji oraz dodatkowe funkcje, takie jak wyszywanie liter i cyfr. 

Maszyny komputerowe – to również maszyny sterowane za pomocą elektroniki, jednak stopień ich zaawansowania sprawił, że zasłużyły na osobną nazwę. Pozwalają na zapisywanie własnych ustawień oraz - podobnie jak elektroniczne - wyszywanie znaków na materiale.

 

3. Co to jest chwytacz i jakie są jego typy? 

Chwytacz jest elementem, który w trakcie szycia wiąże nici i wykonuje ścieg. W dostępnych w sprzedaży maszynach przeznaczonych dla indywidualnych użytkowników stosowane są jego dwa rodzaje – wahadłowy i rotacyjny. Pierwszy wywodzi się z maszyn starszego typu i jest nadal stosowany w części urządzeń, drugi to nowsze rozwiązanie, w które są zazwyczaj wyposażone maszyny elektroniczne i komputerowe. 

Rodzaj tego elementu ma wpływ przede wszystkim na łatwość obsługi urządzenia. Chwytacze rotacyjne mają tu wyraźną przewagę, gdyż ze względu na łatwy dostęp do bębenka wymiana szpulki zajmuje zdecydowanie mniej czasu. W ich przypadku praca maszyny jest także znacznie cichsza i bardziej precyzyjna, ponieważ szpulka wykonana jest z tworzywa sztucznego wysokiej jakości, co przekłada się na mniejszy hałas generowany przez urządzenie oraz większą dokładność. Zakładanie nici na chwytacz wahadłowy jest trudniejsze, co oznacza większą ilość czasu potrzebną do wymiany szpulki.

 

4. Jakie są rodzaje ściegów maszynowych? 

Ściegi maszynowe dzielą się na dwie kategorie – podstawowe i ozdobne. Pierwsze służą zazwyczaj tylko do łączenia kawałków materiału, drugie natomiast stosowane są głównie w celach dekoracyjnych. 

Ściegi podstawowe:

• stebnówka (prosty) - najbardziej podstawowa forma wykonywania szwu. Jest bardzo uniwersalny, służy do łączenia, zszywania i podszywania materiałów,

• zygzakowaty (zwykły i przerwany, tzw. wielokrotny) - używany jest często do obszywania, a także wszywania gumek oraz guzików. Ze względu na swój kształt wykorzystywany jest również w charakterze ozdobnym,

• kryty - stosowany do niewidocznego podszywania dolnych listew garderoby - spódnic, spodni, sukienek itp.,

• owerlokowy (otwarty i zamknięty) - używany jest w miejscach, gdzie trzeba połączyć ze sobą kawałki materiału oraz dokonać obrębienia,

• muszelkowy - ozdobny ścieg, stosowany często do dekoracyjnego obszywania kołnierzy, kieszeni, damskiej bielizny i trykotów,

• potrójny (wzmocniony) - przeznaczony do wykonywania szwów o dużej wytrzymałości, cechuje się także dużą elastycznością, stosowany na przykład w spodniach,

• mostkowy - używany do wykonywania dekoracyjnych ściegów mereżkowych i pikowania,

• trykotowy - nadaje się bardzo dobrze do marszczenia, plisowania, obrzucania czy przyszywania koronek,

• do pikowania - ułatwia wykonywanie przeszyć wykańczających pikowane projekty,

• obrzucanie dziurek na guzik - maszyna automatycznie obszywa otwór na guzik,

• litery i cyfry - wyszywane na materiale przez maszyny elektroniczne i komputerowe.

 

Ściegi ozdobne występują zazwyczaj tylko w bardziej zaawansowanych maszynach, a ich liczba i rodzaje zależą od konkretnego modelu. W przypadku urządzeń, które nie posiadają takiej funkcji, często w tym charakterze używany jest ścieg zygzakowaty. 

 

5. Wyszywanie cyfr i liter 

Funkcja, w którą wyposażone są maszyny elektroniczne oraz komputerowe wyższej klasy, czyli te najbardziej zaawansowane technicznie. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych układów elektronicznych, producenci mają możliwość zaprogramowania w nich specjalnych czcionek, służących użytkownikowi do wyszywania napisów na materiale. Funkcja jest bardzo przydatna, gdy chcemy nanieść na przykład imienne oznaczenie właściciela ubrania. 

Istotnym parametrem jest szerokość ściegu - im większa, tym wyższe, a więc bardziej czytelne litery będzie wyszywała maszyna. Należy pamiętać o tym, że nie wszystkie maszyny dają możliwość używania polskich znaków: ą, ć, ę itd., dlatego podczas zakupu urządzenia z taką funkcją konieczne trzeba zwrócić na to uwagę!

 

6. Co to jest stopka do maszyny do szycia? 

Stopka to element maszyny, który w trakcie szycia dociska materiał do przesuwającego go transportera. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy, stosuje się specjalne stopki, które ułatwiają tworzenie ściegu. Podstawowym typem jest stopka uniwersalna, którą można wykorzystywać do większości rodzajów prac. Jednak w przypadku przeprowadzania bardziej skomplikowanych zabiegów, specjalnie zaprojektowana w tym celu stopka znacznie ułatwi szycie oraz poprawi jego precyzję. Wśród wielu rodzajów istnieją takie, które służą między innymi do: wszywania guzików, obszywania dziurek, pikowania, lamowania, obrębiania, marszczenia lub ściegu krytego. Przy zakupie maszyny do szycia standardowo otrzymuje się w zestawie kilka stopek, które są najczęściej wykorzystywane. Dodatkowe, bardziej specjalistyczne, można dokupić później – im więcej ich posiadamy w swej kolekcji, tym większa funkcjonalność maszyny.

 

7. Do czego służy regulacja szerokości ściegu? 

Regulacja szerokości pozwala na decydowanie o parametrach używanego ściegu. W przypadku najprostszych urządzeń nie mamy na to wpływu, gdyż jest to stała wartość fabrycznie ustawiona przez producenta. Wyższe modele mają opcję ręcznej regulacji tego parametru, co pozwala na dostosowanie ściegu do naszych potrzeb. Istotne jest to podczas wykonywania takich czynności jak obszywanie dziurek czy korzystanie ze ściegów ozdobnych, w przypadku których regulacja umożliwia uzyskanie zróżnicowanych efektów. W większości modeli za pomocą tej funkcji zmienia się również położenie igły (lewo-centralnie-prawo).

Komputerowe maszyny do szycia dają możliwość automatycznego dopasowania optymalnej szerokości ściegu do jego typu. Możemy oczywiście ustawiać ten parametr samodzielnie, ale maszyna podpowie nam, jaki wybór będzie najlepszy. Regulacja szerokości ściegu jest przydatna szczególnie zaawansowanym użytkownikom – do wykonywania podstawowych prac nie jest niezbędna.

 

8. Czym jest regulacja długości ściegu? 

Podobnie jak w przypadku regulacji szerokości, możliwość samodzielnego ustawiania długości ściegu występuje w większości maszyn, za wyjątkiem najprostszych modeli mechanicznych. Również ta funkcja nie jest niezbędna do pracy, ale bardzo przydatna dla osób, które chcą mieć pełną kontrolę nad procesem szycia i dostosowywać parametry do charakteru projektu i swoich upodobań. 

W przypadku maszyn mechanicznych długość ściegu reguluje się za pomocą specjalnego pokrętła, natomiast w elektronicznych i komputerowych regulacja następuje po wybraniu odpowiedniej opcji widocznej na wyświetlaczu. Analogicznie jak w przypadku regulacji szerokości, maszyny elektroniczne i komputerowe posiadają zaprogramowane optymalne długości poszczególnych ściegów, ale użytkownik może samodzielnie ustawić wartość tego parametru.

 

9. Co to jest nawlekacz igły? 

Nawlekanie igły bywa jednym z najbardziej irytujących zajęć towarzyszących szyciu, niezależnie od tego, czy mówimy o ręcznym, czy maszynowym. Na ratunek nadwyrężonym nerwom przychodzi nawlekacz igły, czyli funkcja pomagająca w prosty sposób przeprowadzić nić przez igielne oko. Dzięki niej znika konieczność tracenia czasu na kolejne próby trafienia w malutką dziurkę, co jest szczególnie trudne w przypadku osób o słabszym wzroku. 

Elektroniczna czy tradycyjna maszyna do szycia jest wyposażona najczęściej w dwa rodzaje nawlekaczy. Pierwszy to nawlekacz manualny, który wymaga ręcznego opuszczenia i przeprowadzenia przez niego nici. Bardziej zaawansowanym rozwiązaniem jest nawlekacz automatyczny, dzięki któremu można wykonać czynność jednym ruchem. Obecność tego elementu w maszynie nie jest konieczna, ale wyraźnie przyspiesza pracę, czyniąc szycie łatwiejszym i przyjemniejszym.

 

10. Do czego służy sterownik nożny (regulator)? 

Dawniej maszyny do szycia napędzane były przez siłę mięśni użytkownika, który naciskał stopami pedał obracający koło przekazujące ruch do urządzenia. W zależności od mocy z jaką poruszało się nogami, maszyna wykonywała szybsze lub wolniejsze ruchy igłą. Wraz z pojawieniem się urządzeń napędzanych silnikami elektrycznymi, mechaniczne pedały zostały zastąpione sterownikami nożnymi, które pozwalają na płynną regulację prędkości pracy maszyny. Podczas szycia krawiec steruje obrotami silnika poprzez silniejszy lub słabszy nacisk nogą na pedał, nadając w ten sposób różną prędkość. W zależności od długości i skomplikowania ściegu, użytkownik swobodnie dostosowuje szybkość działania maszyny. Nieduże, wymagające precyzji szwy należy tworzyć powoli i ostrożnie, zaś proste ściegi na długich odcinkach materiału można bez problemu wykonywać w znacznie szybszym tempie.

 

11. Czym jest regulacja naprężenia nici? 

Regulacja naprężenia nici jest bardzo istotną funkcją, która pozwala na odpowiednie przygotowanie maszyny do pracy, co przekłada się bezpośrednio na efekty szycia. Od właściwego stopnia naprężenia nici zależy bowiem poprawne wykonanie ściegu. Siła naciągu powinna być dostosowana do rodzaju, grubości i liczby warstw wykorzystywanego podczas szycia materiału. 

Naprężenie nici górnej w przypadku maszyn mechanicznych i elektronicznych odbywa się za pomocą specjalnego pokrętła umieszczonego na obudowie urządzenia. Zmian naciągu dolnej można dokonywać poprzez dokręcanie lub luzowanie śrubek w bębenku. W przypadku maszyn komputerowych zrezygnowano z pokrętła na rzecz elektronicznej regulacji naprężenia nici za pomocą odpowiednich ustawień dokonywanych przy użyciu przycisków i wyświetlacza.

 

12. Do czego służy regulacja docisku stopki? 

Stopka jest jednym z najważniejszych elementów maszyny, dlatego odpowiedni docisk to jeden z kluczowych parametrów wpływających na właściwe przeprowadzenie procesu szycia. O ile w przypadku stosowania standardowych materiałów dobrze sprawdzi się maszyna ze stałym naciskiem, to jeśli chcesz szyć ubrania z delikatnych lub grubych tkanin, zdecydowanie lepszym wyborem będzie urządzenie oferujące regulację tego parametru. 

W wyższych modelach maszyn mechanicznych zostało zastosowane pokrętło, które służy do dostosowywania docisku do używanego materiału – im więcej dostępnych stopni ustawienia, tym zmiana jest dokładniejsza. W przypadku maszyn komputerowych regulacji dokonuje się za pomocą przycisków i wyświetlacza LCD. Wszystkie urządzenia ze zmiennym dociskiem stopki posiadają uniwersalne ustawienie auto, które jest odpowiednie w momencie użycia materiałów o przeciętnej grubości.

 

13. Jakie są typy regulacji prędkości pracy maszyny? 

Istnieją dwa rodzaje regulacji prędkości pracy maszyn – za pomocą rozrusznika nożnego (pedału) oraz przycisku (suwaka). Pierwszy rodzaj sterowania wywodzi się z klasycznych urządzeń do szycia napędzanych ruchem nóg. Występuje we wszystkich typach maszyn, a jego działanie polega rozpoczęciu pracy po naciśnięciu stopą i zwiększaniu obrotów silnika wraz ze wzrostem siły nacisku.

Regulacja prędkości pracy za pomocą przycisków lub suwaka stosowana jest w części maszyn elektronicznych. Wybrane ustawienie określa szybkość obrotów silnika poruszającego igłą oraz transporterem materiału, a także reguluje pracę szpulownika. Maszyny wyposażone w tego rodzaju sterowanie posiadają również sterownik nożny, ponieważ powala on na obsługiwanie maszyny bez użycia rąk. Gdy z niego korzystamy, wartość ustalona za pomocą suwaka określa maksymalną prędkość, jaką może osiągnąć maszyna.

 

14. Jak wygląda nawijanie nici na szpulkę? 

Większość modeli maszyn do szycia została wyposażona w szpulownik, który jest niezwykle przydatnym elementem, pozwalającym zaoszczędzić dużą ilość czasu. Z jego pomocą możemy szybko nawinąć nić bębenkową na szpulkę, bez konieczności ręcznego wykonywania tej czynności. 

Proces nawijania jest bardzo prosty. By to zrobić, należy umieścić pustą szpulkę na trzpieniu szpulownika, aktywować funkcję szpulowania i uruchomić maszynę. Po zakończeniu nawijania należy przenieść nową szpulkę do kosza chwytacza. Po przełączeniu maszyny z funkcji szpulowania do trybu szycia, można od razu rozpocząć pracę. Dzięki prostocie i wygodzie tego rozwiązania możemy skupić się na najważniejszych aspektach szycia, zamiast tracić czas na wykonywanie dodatkowych czynności.

 

15. Jakie rodzaje igieł stosuje się w maszynach do szycia? 

Każda maszyna dostępna w sprzedaży posiada zestaw podstawowych igieł, które można rozszerzyć o dodatkowe, pozwalające na pracę z większą gamą materiałów - również tych elastycznych. Igły różnią się między sobą przede wszystkim grubością, podobnie jak te przeznaczone do ręcznego szycia. I tak samo jak w ich przypadków, tutaj również średnica uzależniona jest od materiału, przez który będzie trzeba się przebić. Im jest cieńszy i delikatniejszy, tym mniejsza powinna być grubość igły, a w przypadku mocnego materiału należy stosować te grubsze, które się po prostu nie ugną. 

Oprócz standardowych pojedynczych igieł występują także podwójne. Ten typ zazwyczaj jest stosowany do wykonywania ozdobnych przeszyć, ale świetnie sprawdzają się również przy podwijaniu dzianin, gdyż pozwala na uzyskanie bardzo dużej elastyczności ściegu. Dostępne w sprzedaży igły podwójne posiadają zróżnicowany rozstaw, umożliwiając dobranie go odpowiednio do potrzeb danego projektu.

 

16. Jakie wyróżniamy metody obcinania nici? 

Po zakończeniu ściegu konieczne jest odcięcie nici, za pomocą której został wykonany. Dawniej robiło się to używając po prostu nożyc krawieckich, które należało zawsze trzymać pod ręką. We współczesnych maszynach do szycia wbudowane są obcinacze, dzielące się na dwa rodzaje - manualne oraz automatyczne. 

Pierwszy to po prostu nożyk umieszczony na obudowie, za pomocą którego ręcznie przecinamy nici. Obcinacz automatyczny to znacznie bardziej skomplikowane rozwiązanie, które zostało zaczerpnięte z maszyn przemysłowych i występuje w najbardziej zaawansowanych spośród urządzeń domowych. Po zakończeniu szycia nić zostaje natychmiast ucięta – zarówno na górze, jak i na dole, w bardzo dokładny sposób, dzięki czemu szew wygląda w pełni profesjonalnie. Automatyczny obcinacz pozwala zaoszczędzić dużą ilość czasu oraz materiału, którego zużycie zostaje zmniejszone.

 

17. Jak działa pamięć ściegów? 

Maszyny mechaniczne mają wbudowane jedynie kilka wzorów ściegów, w przypadku elektronicznych potrafi ich być już znacznie więcej. Najbardziej zaawansowane, zwane potocznie komputerowymi, pozwalają na ustalanie i zapamiętywanie kolejności użycia ściegów. Jest to bardzo duże ułatwienie w przypadku, gdy wykonujemy kilka egzemplarzy tego samego projektu i nie chcemy za każdym razem tracić czasu na wybieranie właściwych wzorów spośród ogromnego zasobu oferowanego przez najwyższe modele. 

Funkcja zapamiętywania ściegów jest również bardzo przydatna przy korzystaniu z możliwości wyszywania liter i cyfr, pozwala bowiem na zapamiętanie ich kolejności. W ten sposób możemy zapisać w pamięci urządzenia imiona lub nazwy, które będziemy chcieli w przyszłości wielokrotnie wyszywać na materiale.

 

18. Do czego służy wyświetlacz LCD? 

Wyświetlacze LCD występują w maszynach elektronicznych oraz komputerowych i stanowią jeden z elementów ich sterowania. Ponieważ tego rodzaju urządzenia posiadają dużą liczbę funkcji, umieszczenie na ich obudowie przycisków odpowiedzialnych za sterowanie wszystkimi byłoby niemożliwe. Stąd konieczność zastosowania bardziej zaawansowanego technologicznie rozwiązania, które jest jednak bardzo proste w użyciu. W swojej obsłudze przypomina to, które spotykamy w kuchenkach mikrofalowych, droższych pralkach czy wieżach stereo. 

Na wyświetlaczu użytkownik może odczytać informacje o opcjach, które można wybrać oraz tych już uruchomionych. Za jego pośrednictwem dowiaduje się także o wszystkich parametrach, jakie zostały ustawione w maszynie, na przykład numerze wybranego ściegu, jego długości i szerokości, a także pokazuje, jaka stopka powinna zostać użyta w danym momencie.

 

19. Czym jest funkcja lustrzanego odbicia? 

Funkcja lustrzanego odbicia występuje w wyższych modelach maszyn komputerowych i pozwala na odbicie biegu ściegu. Co nam to daje? Dzięki tej funkcji możliwe jest przede wszystkim uzyskanie dodatkowych kombinacji ściegów, które można wykorzystywać do dekorowania wykonywanych przez nas projektów. W ten sposób każdy zaprogramowany przez producenta w maszynie ścieg można przekształcić w inny, otrzymując szeroką paletę dodatkowych wzorów do ozdabiania dzieł. Funkcja ułatwia także pracę z dużymi fragmentami materiału, gdyż zamiast odwracać je na drugą stronę, chcąc wykonać dekoracyjne przeszycie, możemy odwrócić ścieg i wykonać go po tej samej stronie, w łatwy sposób uzyskując pożądany efekt.

 

20. Do czego służy przycisk start/stop? 

Przycisk start/stop występuje w elektronicznych maszynach do szycia. Ma funkcję podobną do opisywanego wcześniej sterownika nożnego – przez jego naciśnięcie rozpoczynamy oraz kończymy pracę. W przypadku modeli, które zostały wyposażone w taki przycisk, regulacja prędkości działania maszyny dokonywana jest przez przesunięcie specjalnego suwaka. Urządzenia, w których zastosowany został przełącznik start/stop, mają także w zestawie tradycyjny sterownik nożny – w ten sposób użytkownik może wybierać najbardziej odpowiadający mu sposób obsługi. Niektórzy uważają sterowanie maszyną za pomocą przycisku za bardzo wygodne rozwiązanie, inni są przyzwyczajeni do tradycyjnego sterownika nożnego, na którym uczyli się szycia i podczas pracy wolą korzystać właśnie z niego.

 

21. Jakie są typy oświetlenia w maszynie? 

Dobre oświetlenie jest bardzo ważną rzeczą dla komfortowej pracy z maszyną do szycia. Dzięki niemu ma się pewność, że podczas wykonywania projektu dostrzeże się wszystkie detale. Przegapienie w trakcie pracy jakiejś niedoróbki może być bardzo kłopotliwe, gdyż na późniejszym etapie poprawki są trudne lub nawet niemożliwe do wprowadzenia. 

Wszystkie modele maszyn produkowane przez naszą firmę posiadają oświetlenie, ale występują trzy jego rodzaje. Pierwszym są klasyczne żarówki o mocy 15W, które stosowane są w tańszych modelach, a drugim i trzecim diody i świetlówki LED, w które wyposażamy droższe maszyny. Rozwiązanie oparte na technologii LED posiada kilka przewag. Przede wszystkim oferuje jaśniejsze i bielsze światło. Oświetlenie tego rodzaju cechuje się dłuższą żywotnością i potrzebuje do działania mniej energii niż oświetlenie żarowe. Kolejną przewagą jest zdecydowanie mniejsza emisja ciepła, dzięki czemu lampa w maszynie nie nagrzewa się, co ma duże znaczenie szczególnie przy dłuższej pracy.

 

22. Jak wybrać maszynę dla początkujących? 

Zastanawiasz się nad swoją pierwszą maszyną lub chcesz zrobić prezent komuś, kto dopiero rozpoczyna swoją przygodę z szyciem? Wyboru powinno dokonać się według potrzeb użytkownika oraz tego, jak bardzo poważne plany wiąże z tym zajęciem. Jeżeli ktoś kupuje maszynę z zamiarem rozwoju w dziedzinie szycia, to zdecydowanie lepiej wybrać model z odpowiadającą mu liczbą i rodzajami ściegów. Dla początkujących znaczenie będzie miało też bez wątpienia skomplikowanie obsługi. Wbrew pozorom maszyny elektroniczne są zdecydowanie łatwiejsze w użyciu niż ich mechaniczne odpowiedniki. 

Jakie parametry powinno mieć urządzenie, by dobrze służyło do nauki szycia? Wyboru najlepiej dokonać według własnych preferencji. Dobrze jednak, by maszyna miała możliwość regulacji długości i szerokości ściegu, a także chwytacz rotacyjny, który znacząco przyspiesza pracę. Kolejnymi wartościowymi nawet dla początkującego funkcjami są zmiana docisku stopki, wolne ramię oraz funkcja szycia wstecz – ułatwią korzystanie z maszyny, a tym samym czyniąc proces nauki przyjemniejszym.