Co to jest overlock i do czego służy?

Odkrywamy tajemnice overlocków - urządzeń z wyższego poziomu wtajemniczenia krawieckiego! Jeśli od niedawna interesujesz się szyciem ubrań, to na pewno obiła Ci się o uszy nazwa „overlock” lub „ścieg overlockowy” – czym one się różnią? Do jakich prac krawieckich służy overlock i czy na pewno potrzebujesz go w swojej domowej pracowni? Czy maszyna do szycia ze ściegiem overlockowym może go zastąpić? Czym różni się coverlock od overlocka? Postaramy się odpowiedzieć na wszystkie te pytania - i nie tylko.

Zastosowanie overlocków

Najogólniej rzecz biorąc, overlock służy do zabezpieczania brzegów materiału przed pruciem w estetyczny sposób. Odwróć na lewą stronę kawałek ubrania, które masz na sobie i obejrzyj, jak zabezpieczony jest jego szew od wewnątrz – najprawdopodobniej będzie to właśnie szew wykonany na overlocku. Są one niezastąpione zwłaszcza przy szyciu z dzianin (rozciągliwych, „sweterkowych” lub dresowych materiałów).

Overlocki mogą szyć przy pomocy dwóch lub trzech igieł oraz kilku nici naraz (nawet do 5!), dzięki czemu wykonany ścieg jest jednocześnie mocny i elastyczny. Te urządzenia posiadają również nóż, zamontowany obok igieł. Dzięki równomiernemu obcinaniu nim nadmiaru materiału ścieg overlock wykonywany jest idealnie przy brzegu, zachowując pełną estetykę wykonania wyrobu.

Funkcje overlocków

Funkcją specyficzną dla overlocków jest regulacja dyferencjału- czyli transportu różnicowego. Służy ona do niwelowania marszczenia się materiału podczas szycia lub wręcz przeciwnie – wykonywania ozdobnych marszczeń, w zależności od efektu, jaki chcemy uzyskać. Dzięki regulacji dyferencjału można szyć ładnym, płaskim szwem nawet bardzo elastyczne dzianiny, bez ich rozciągania.

Oprócz tego w overlockach jest możliwe oczywiście obcinanie materiału, czasami z opcją odłączenia noża. Możliwe jest również regulowanie parametrów takich, jakie znamy z klasycznych maszyn do szycia – długości i szerokości ściegu, docisku stopki oraz naprężeń poszczególnych nici.

Dobrze, jeśli wybrany model overlocka posiada również wolne ramię do obszywania krawędzi na rękawach, kołnierzach, mankietach i nogawkach oraz pojemnik na ścinki nadmiarowego materiału - dzięki temu nic nie będzie walać się nam po stole i łatwiej zachowamy czystość oraz porządek.

Ściegi overlockowe

Przykładowy ścieg overlock - 3 nitkowy, możliwy do wykonania między innymi przy pomocy overlocka 720D4, który umożliwia pracę z aż czterema nićmi. Jak widać, nawet nie wykorzystując wszystkich można osiągnąć zjawiskowe efekty:

A tutaj supermocny ścieg overlockowy 5 nitkowy z dodatkowym łańcuszkiem - można go wykonać przy pomocy modelu Łucznik 820 D5. Zwróć uwagę na to, jak bardzo jest złożony i jakie daje możliwości - można przy jego pomocy łączyć dwa kawałki materiału i jednocześnie obrzucać jego brzeg.

Przy pomocy overlocka można również wykonać tak zwaną mereżkę, czyli ozdobne obszycie przy samym brzegu delikatnego materiału, na przykład jedwabnej chustki lub tiulowej halki. Często wykonywana jest wraz z ozdobnym fałdowaniem. Poniżej można zobaczyć, jak ten ścieg overlock prezentuje się w dwóch wersjach:

Coverlock – czyli renderka

To urządzenie zostało zaprojektowane specjalnie do szycia z dzianin. Jeśli masz na sobie T-shirt lub bluzkę z rozciągliwego materiału, obejrzyj jej obszycie na dole oraz przy kołnierzu – jest to właśnie ścieg drabinkowy, wykonywany na coverlocku.

Natomiast zszywanie dwóch kawałków materiału ze sobą jest możliwe dzięki wykonywanemu przez renderkę ściegowi łańcuszkowemu:

Warto pamiętać o tym, że renderka (coverlock) nie obcina krawędzi materiału tak jak pozostałe wymienione urządzenia. Umożliwia jedynie jego podwinięcie – można powiedzieć, że pod tym względem przypomina klasyczną maszynę do szycia, choć na pierwszy rzut oka różni się od niej wszystkim. Z powodzeniem można na niej szyć różnego rodzaju elastyczne sukienki, dresowe spódniczki, obcisłe bluzki, T-shirty, podkoszulki, legginsy, odzież sportową, czy stroje kąpielowe.

„Maszyna do szycia z overlockiem”

Choć brzmi to pięknie, to niestety trudno, żeby było prawdziwe. Maszyny do szycia nie potrafią obcinać materiału przy brzegu obszycia – musimy tutaj zachować ostrożność i szyć równo obok krawędzi, aby odpowiednio ją zabezpieczyć. Przydatna będzie w tym celu specjalna stopka do ściegu overlock. Istnieją nawet takie z nożykiem. :) O ile na domowe potrzeby może być to wyjście idealne, wciąż nie uzyskamy jednak identycznego efektu jak obszywając krawędź przy pomocy prawdziwego overlocka.

Na maszynie do szycia możemy natomiast wykonać ścieg podobny do drabinkowego, jeśli tylko zamontujemy w niej podwójną igłę – nie będzie to taki sam ścieg, jak wykonywany przez renderkę, ale łudząco do niego podobny. Zdjęcie przedstawia ściegi wykonywane przez model Teresa - uważne oko dostrzeże tam ściegi naśladujące obszycie na overlocku (np. ścieg K z poziomu S1).

Nici overlockowe

Overlocki zużywają więcej nici niż standardowe maszyny do szycia. Dlatego właśnie szpule nici overlockowych są większe niż szpule klasycznych nici do szycia maszynowego. Możesz wybrać pomiędzy klasycznymi overlockowymi nićmi szwalniczymi lub zaszaleć z nićmi elastycznymi - w końcu do tego właśnie zostały stworzone. :)